Światowe dziedzictwo – tym dumnym mianem określa się bezcenne skarby. Dzieła ludzkiej myśli, rąk, ale też natury. Małopolska ma to szczęście, że w jej turystycznej koronie znajduje się sporo takich brylantów – pięknie wykonanych, kunsztownie wyciosanych, misternie ozdobionych, ale też skłaniających do refleksji. Nic więc dziwnego, że najcenniejsze z nich trafiły na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO.
Miejsce Zagłady, Miejscem Pamięci
Proste, ogrodzone drutem kolczastym baraki. Ustawione jeden za drugim, jeden obok drugiego. Te z cegły i te z drewna. Niegdyś miejsce kaźni, dzisiaj symbol terroru i nieludzkiego okrucieństwa, ludobójstwa i Holokaustu. To wstrząsające świadectwo tego do czego jest zdolny człowiek pozbawiony wszelkich hamulców.
Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau – Były Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady, również został wpisany na Listę Dziedzictwa UNESCO. Jako jedyny. To symbol śmierci 1,5 mln ludzi zamęczonych w Auschwitz-Birkenau, a jednocześnie symbol milionów tych, których zamordowano w obozach koncentracyjnych i obozach zagłady na całym świecie.
Jedyna taka Kalwaria
Bazylika, klasztor ojców Bernardynów, unikatowy zespół kaplic, a także uroczy park krajobrazowy w Kalwarii Zebrzydowskiej – to także symbol, ale jakże inny. Nie tylko cudownej urody manierystycznych rozwiązań, pięknego krajobrazu, ale także mocy ducha i wiary.
Nic więc dziwnego, że na kalwaryjskich dróżkach krzyżują się losy wierzących i niewierzących. Polaków i obcokrajowców. Tych, którzy odnaleźli już swoją przystań i tych którzy jej poszukują na wzburzonym morzu pędzącego świata. Kalwaria Zebrzydowska i jej niezwykły zespół to jeden z najważniejszych na świecie ośrodków kultu maryjnego. Jest też jedyną na świecie kalwarią, w 1999 roku uhonorowaną wpisem na listę UNESCO.
Kunszt w drewnie odkryty
Harmonijne połączenie walorów historycznych, architektonicznych i artystycznych. Unikatowe zespolenie ludzkiej myśli, mistrzowskiej precyzji, kunsztownych detali, ale też siły ducha. Wszystko to sprawiło, że na listę UNESCO trafiły również cztery drewniane kościoły oraz cztery drewniane cerkwie, stając się jednocześnie osią niezwykłego Szlaku Architektury Drewnianej w Małopolsce.
Czy mają dobrych opiekunów? Wydaje się, że tak skoro dotrwały do naszych czasów, przechowując w swych wiekowych wnętrzach cudownej urody skarby. Kościołami w Binarowej i Dębnie Podhalańskim opiekuje się św. Michał Archanioł, w Lipnicy Murowanej – św. Leonard, a w Sękowej św. św. Filip i Jakub. Cerkwie również mają zacnych patronów: ta w Brunarach Wyżnych św. Michała Archanioła, w Kwiatoniu – św. Paraskewię, w Owczarach nosi wezwanie Opieki Bogurodzicy Najświętszej Marii Panny, a w Powroźniku św. Jakuba Młodszego Apostoła.
Gdy więc wyruszymy na malowniczą ścieżką zza wieńca dorodnych drzew witać nas będą strzeliste wieże i malutkie sygnaturki, piękne baniste hełmy i cudownej urody ikonostasy. Spływający jak woal do ziemi gont oraz idealne proporcje konstrukcji. Tak znajdziemy się wśród świętych i aniołów. Ujrzymy wyobrażenie sądu ostatecznego, nagłej śmierci, naukę dobrego umierania, a także fantastyczne późnogotyckie tryptyki, pogański słup Światowida, grający pozytyw szkatulny. Skarby pisane ręką Boga i dawnych mistrzów. Eleganckie, wysmukłe, wysmakowane. Cuda.
Wędrując szlakiem małopolskich zabytków wpisanych na Listę UNESCO poznacie nie tylko światowe dziedzictwo, ale również Małopolskę. Jej urodę, duszę i serce. Po więcej informacji o obiektach UNESCO zapraszamy na https://visitmalopolska.pl/unesco
